Wanneer de diagnose de kwaal wordt

  –29 Augustus 2025

“Ik dacht dat de diagnose me beter zou maken.. maar beter worden begon pas toen ik hem weer losliet.”

Een paar jaar geleden kreeg een goede vriendin van mij de diagnose burn-out. Om haar privacy te beschermen noem ik haar Anne.

In het begin voelde de diagnose voor Anne als een opluchting. Eindelijk een verklaring voor de moeheid, de tranen uit het niets en het gevoel dat zelfs een simpele boodschap te veel was. “Nu weet ik wat er mis is,” zei ze opgelucht. “Nu kan ik beter worden.”

Maar na een paar weken merkte ik dat de diagnose haar begon te verzwaren. Alles wat ze deed, legde ze langs de meetlat van burn-out. Was ze moe? Dat kwam door de burn-out. Geen zin in een feestje? Burn-out. Langzaam begon Anne zichzelf vooral te zien als iemand die ziek was, in plaats van iemand die herstelde.

Gered of vastgezet?

Een diagnose kan in het begin voelen als een reddingsboei. Het geeft houvast in de storm van gevoelens en klachten. Erkenning, duidelijkheid, soms zelfs opluchting, voor jezelf én de mensen om je heen.

Maar diezelfde reddingsboei kan langzaam veranderen in een anker. Wat eerst houvast gaf, kan je ook vastzetten. De burn-out is dan niet langer een fase waar je doorheen gaat, maar een identiteit die je onbewust begint te dragen.

Van klacht naar identiteit

In onze maatschappij plakken we graag labels. ADHD, depressie, burn-out, hoog sensitiviteit, MS, fibromyalgie, hernia… allemaal termen die duidelijkheid scheppen. Maar wat begint als een beschrijving van klachten, kan ongemerkt verschuiven naar een beschrijving van jezelf:

• “Ik heb een burn-out” → “Ik ben een burn-out.”
• “Ik ervaar depressieve klachten” → “Ik ben depressief.

Juist die verschuiving kan herstel in de weg staan. Want hoe meer we onszelf vereenzelvigen met de diagnose, hoe kleiner de ruimte om ook alles te zien wat daarbuiten ligt: je kwaliteiten, verlangens, mogelijkheden.

Bij Anne gebeurde precies dat: ze begon zichzelf te beperken.

De kracht van betekenis

Een diagnose hoeft je niet vast te zetten. Het kan steun bieden, houvast geven en richting wijzen. Maar het krijgt pas écht waarde wanneer je het ziet als hulpmiddel, niet als permanent label.

De kunst is om te erkennen wat er aan de hand is, zonder jezelf er volledig mee te identificeren. Jij bent niet je burn-out. Jij bent een iemand die door een burn-out heen gaat. Dat verschil is groot én essentieel voor herstel.

Voor Anne betekende dit een keerpunt. Ze realiseerde zich: “Ik dacht dat de diagnose me beter zou maken, maar beter worden begon pas toen ik hem weer losliet.”

Pas toen ze de diagnose niet langer als identiteit zag, ontstond er ruimte om te herstellen.

Laat de diagnose niet de kwaal worden.